Kupiłeś wadliwy samochód od osoby prywatnej? Sprawdź, co możesz zrobić.

  Kupiłeś używany samochód i zamiast cieszyć się z nowego nabytku, borykasz się z usterkami, które uniemożliwiają normalne korzystanie z pojazdu, a do tego generują dodatkowe koszty? – na szczęście obowiązujące przepisy prawa pozwalają na złożenie reklamacji również przy zakupie od osoby prywatnej.

  Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• czym jest rękojmia?
• czym jest wada fizyczna i prawna?
• co można zrobić, jeśli kupiliśmy wadliwy samochód?
• kiedy przedawnia się roszczenie z tytułu rękojmi?
• na co zwrócić uwagę zawierając umowę sprzedaży samochodu?
• kiedy reklamacja może nie zostać uznana?

Rękojmia sprzedawcy – czym jest?

  Zgodnie z kodeksem cywilnym sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę. Odpowiedzialność tę ustawodawca określa mianem odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Odpowiedzialność za wady fizyczne rzeczy występuje również w przypadku sprzedaży rzeczy używanych pomiędzy osobami fizycznymi.
  Rękojmia obowiązuje przez 2 lata od momentu zakupu pojazdu. W tym czasie można zgłosić sprzedawcy wykryte usterki, które istniały w momencie zakupu pojazdu (oczywiście, jeśli kupujący nie został o nich poinformowany przy zakupie).

Czym jest wada?

  Wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1. nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2. nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3. nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4. została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

  W aktualnym stanie prawnym, pojęcie niezgodności rzeczy sprzedanej z umową obejmuje zarówno wadę fizyczną, jak i wadę prawną rzeczy.

  Niezgodność towaru z umową (wada fizyczna) może zostać stwierdzona, jeśli porównamy aktualny stan rzeczy z treścią zawartej umowy sprzedaży, jak również z ofertą lub specyfikacją przedstawioną kupującemu przez sprzedawcę. Do wad fizycznych zaliczymy zatem wszelkie usterki związane ze stanem technicznym pojazdu, takie jak chociażby niezgodne z prawdą zapewnienie sprzedawcy o bezwypadkowości samochodu, cofnięcie licznika, fałszywe zapewnienie o idealnym stanie pojazdu mimo nadmiernego zużycia eksploatacyjnego niektórych jego elementów (np. elementów skrzyni biegów).

  Rzecz dotknięta jest wadą prawną, jeżeli stanowi własność osoby trzeciej (np. auto pochodzi z kradzieży), jest obciążona prawem osoby trzeciej (np. auto w leasingu, ustanowiono zastaw) albo ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji, lub orzeczenia właściwego organu (np. postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia).

  Niezgodność przedmiotu umowy z przyjętymi normami technicznymi, które rzecz powinna spełniać stanowi zawsze wadę fizyczną.

  W przypadku zakupu samochodu używanego oczywiście wskazane jest sprawdzenie jego stanu technicznego w profesjonalnym serwisie samochodowym, jednak część wad mimo wszystko będzie trudna do wykrycia podczas podstawowej weryfikacji stanu pojazdu, oględzin, czy krótkiej jazdy próbnej. Ujawnienie tych wad w przyszłości nie zwalnia z odpowiedzialności sprzedającego, nawet jeśli uprzednio sprawdziliśmy samochód w serwisie.

Co można zrobić, jeśli kupiliśmy wadliwy samochód?

  Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może:

1. złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny samochodu

  Powinno ono wskazywać konkretnie nową, obniżoną cenę lub wartość procentową – proporcja wartości rzeczy z wadą do wartości rzeczy bez określonej wady. Koszty ewentualnego usunięcia wady rzeczy mogą mieć charakter pomocniczy przy wycenie;

albo

2. odstąpić od umowy

  W wyniku odstąpienia od umowy strony umowy sprzedaży zobowiązane są do zwrotu wzajemnych świadczeń (tj. zwrot samochodu do sprzedawcy, zwrot kupującemu zapłaconej za niego ceny).

  Wykonanie przez kupującego jednego z ww. uprawnień powoduje wygaśnięcie drugiego.

  Należy pamiętać, że kupujący może odstąpić od umowy wyłącznie wtedy, gdy wada jest istotna. Z wadą istotną mamy do czynienia w sytuacji, kiedy uniemożliwia ona czynienie właściwego użytku z samochodu, wyłącza normalne jego wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem. Wada istotna powoduje, że przedmiot umowy nie spełnia oczekiwań kupującego i gdyby wiedział on o wadzie, wpłynęłoby to w zasadniczy sposób na jego decyzję o zakupie. Jeśli wada nie jest istotna, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny.

  Kupujący teoretycznie może także żądać wymiany rzeczy na wolną od wad (raczej niemożliwe do wykonania w  przypadku zakupu używanego pojazdu od osoby fizycznej) oraz usunięcia wady (możliwe, jednak trudne do wyegzekwowania i czasochłonne – lepszym rozwiązaniem dla kupującego będzie samodzielne usunięcie wykrytej wady, złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny samochodu i domaganie się od sprzedającego zwrotu ustalonej różnicy w cenie).

Kiedy przedawnia się roszczenie z tytułu rękojmi?

  Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od zakupu. Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady.

  Do wykonywania uprawnień z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej stosuje się przepisy dotyczące wad fizycznych, z tym że bieg terminu, roszczenia o usunięcie wady lub wymianę rzeczy, rozpoczyna się od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady, a jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej – od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne.

Na co zwrócić uwagę zawierając umowę sprzedaży samochodu?

  Jeśli to my sprzedajemy samochód, wszelkie wady (nawet te drobne), których jesteśmy świadomi, powinny zostać uwzględnione w umowie. W ten sposób możemy uniknąć roszczeń ze strony kupującego.

  Zawierając umowę, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na zapisy dotyczące stanu technicznego samochodu (treść umowy oraz wszelkich załączników) oraz te dotyczące rękojmi. Rękojmia może bowiem zostać wyłączona lub ograniczona w umowie (rozwiązanie korzystne z punktu widzenia sprzedającego). Może się zatem zdarzyć, że sprzedawca wprowadzi do umowy zapisy wyłączające prawa kupującego z tytułu rękojmi, co nie będzie dla niego korzystne.

Kiedy reklamacja z tytułu rękojmi nie zostanie uznana?

 Każdy samochód wymaga z czasem wykonania typowych napraw, czy wymiany części. Ujawniona wada może zatem zostać zakwalifikowana jako efekt normalnego zużycia samochodu.

 Kupując używany samochód, musimy liczyć się ze zużyciem eksploatacyjnym elementów podlegających takiemu zużyciu w toku normalnego korzystania z pojazdu (tego rękojmia nie obejmuje).

 Jeśli już wadę wykryjemy, istotnym jest, czy była ona następstwem zwykłej, normalnej eksploatacji, czy wynika z nietypowego, nadmiernego zużycia, spowodowanego najprawdopodobniej wcześniejszym niewłaściwym użytkowaniem pojazdu przez poprzedniego właściciela. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej analizy.

 Moja Kancelaria oferuje Państwu wsparcie na każdym etapie postępowania. Posiadam wieloletnie doświadczenie w sprawach związanych z dochodzeniem roszczeń, poparte wieloma sprawami zakończonymi sukcesem. Profesjonalna pomoc prawna przydatna jest już w momencie wykrycia wad w pojeździe i zgłoszenia ich sprzedawcy. Bardzo często, do wyegzekwowania swoich praw wystarczy odpowiednie działanie na etapie przedsądowym. Gdyby jednak to okazało się nieskuteczne, w razie potrzeby mogę również podjąć się reprezentowania Państwa interesów przed sądem.

Kraków, 2024-04-24

Joanna Czaban

Radca prawny

zdjęcie: obraz autorstwa Freepik